Toplum Yararına Programlar (TYP)
TOPLUM YARARINA PROGRAM (TYP) NEDİR?
Toplum Yararına Programlar; afet, salgın, acil durum dönemlerinde ve diğer mücbir sebeplerde kamu hizmetlerinin desteklenmesi yoluyla özel politika gerektiren gruplar başta olmak üzere işsizlerin çalışma alışkanlık ve disiplininden uzaklaşmalarını engellemek ve bu kişilere geçici gelir desteği sağlamak üzere aktif işgücü hizmetleri kapsamında İŞKUR ile kamu kurum ve kuruluşları işbirliğinde düzenlenen programlardır.
TYP HANGİ DURUMLARDA UYGULANMAKTADIR?
- Afet
- Salgın
- Acil Durum
- Diğer Mücbir Sebepler
- Sosyal Kriz
KATILIM ŞARTLARI NELERDİR?
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak,
- Kuruma kayıtlı olmak,
- 18 yaşını tamamlamış olmak,
- 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentleri kapsamında SGK’ya bildirilmiyor olmak ve isteğe bağlı sigortalılık hariç aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında sigortalı olmamak veya belirtilen kapsamda sigortalı sayılmamak,
- Emekli ve malul aylığı almıyor olmak,
- Öğrenci olmamak (açıköğretim öğrencileri hariç).
KATILIMCILAR NASIL SEÇİLMEKTEDİR?
Katılımcıların seçiminde uygulanan 3 ayrı yöntem bulunmaktadır. Her programın niteliğine göre bu yöntemlerden hangisinin kullanılacağı Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından belirlenmektedir.
- Noter kurası yöntemi,
- Liste yöntemi,
- Yüzde seksen noter kurası, yüzde yirmi liste yöntemi.
İstihdamında güçlük çekilen özel politika gruplarına programdan yararlanma hususunda öncelik verilmektedir. Bu kapsamda liste ayrımına gidilmiş olup aşağıdaki gruplar Birinci Liste, bunlar dışında kalanlar İkinci Liste olacak şekilde tasnif edilmektedir. Aşağıdaki grupların hepsi Birinci Liste’ye dâhil edilecek olup, gruplar arasında herhangi bir öncelik sıralaması bulunmamaktadır; Birinci listedeki başvuranlar tamamlanmadan 2. listeden başvuranlar yararlanıcı olamayacaktır.
- Kadınlar,
- 35 yaş üstü bireyler,
- Engelliler,
- Eski hükümlüler,
- Terörle mücadelede malul sayılmayacak şekilde yaralananlar.
Başvuru başlangıç tarihi aynı olan TYP’lere Adres Kayıt Sistemine (AKS) göre aynı adreste ikamet eden kişilerden yalnızca biri katılabilmektedir.
AKS’ye göre aynı adreste oturanların, gelir getirici bir işte çalışma sonucu elde ettikleri toplam kazançlarının asgari ücret tespit komisyonu tarafından belirlenen bir aylık asgari ücretin net tutarının bir buçuk (1,5) katını aşması halinde söz konusu adreste oturan kişiler TYP’den yararlanamamaktadır.
KATILIMCILARA HANGİ ÖDEMELER YAPILMAKTADIR?
Her bir katılımcıya, 22/05/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu hükümleri çerçevesinde asgari ücret tespit komisyonu tarafından belirlenen günlük asgari ücret miktarının katılım sağlanan gün sayısı ile çarpımı sonucu bulunan tutar kadar ödeme yapılır.
TYP UYGULAMA SÜRESİ KAÇ AYDIR?
TYP uygulama süresi, her bir program için en fazla 6 aydır.
TYP’DE HAFTALIK YARARLANMA SÜRESİ NE KADARDIR?
TYP’de haftalık yararlanma süresi kırk beş saattir.
BİR KATILIMCI TYP’DEN EN FAZLA NE KADAR SÜREYLE YARARLANABİLİR?
TYP’den bir kişi hayatı boyunca 27/09/2017 tarihinden sonraki yararlanmaları da dikkate alınarak en fazla 9 ay süreyle yararlanabilir.
TYP’DE İZİN SÜRESİ VE DEVAMSIZLIK HAKKI NE KADARDIR?
Katılımcıların TYP’ye devamı zorunludur. Ancak katılımcılar, yüklenici ve Kuruma bilgi vermek ve Kurum ve yükleniciden onay almak şartıyla TYP süresince 5 gün ücretsiz izin kullanabilmektedirler. Ücretsiz izin kullanılan dönemde katılımcıya herhangi bir ücret ödenmez.
KATILIMCI YASAKLILIK DURUMLARI NELERDİR VE YASAKLILIK SÜRESİ NE KADARDIR?
- Mazeretsiz olarak TYP’den ayrılanlar veya kendi kusuru nedeniyle ilişiği kesilenler, son yararlanma tarihi üzerinden 24 ay geçmedikçe yeni bir TYP’ye başvuramaz.
- Yararlandığı TYP bittikten sonra Kurum tarafından teklif edilen niteliklerine uygun en az üç iş teklifini mazeretsiz olarak kabul etmeyenler, son yararlanma tarihi üzerinden 24 ay geçmedikçe yeni bir TYP’ye başvuramaz.
- Devam ettiği bir TYP ile mazeretli ya da mazeretsiz ilişiği kesilen katılımcı aynı TYP’ye tekrar katılamaz.
YÜKLENİCİ SORUMLULUKLARI NELERDİR?
- Katılım şartları ve diğer tüm şartlara ilişkin bilgi ve belge kontrolünden yüklenici sorumludur. Yüklenicinin bu sorumluluğunu yerine getirmemesinden dolayı oluşabilecek her türlü fazla veya yersiz ödeme, yasal faizi ile birlikte yükleniciden tahsil edilmektedir.
- Yüklenicinin katılımcılar için vergi ve sosyal güvenliğe ilişkin ödemeleri ilgili kurumlara yapmaması durumunda yükleniciye süreli ihtarda bulunulmakta, verilen süre içerisinde ilgili ödemelerin yapılmaması durumunda yüklenici kurum ile düzenlenen tüm TYP’lerin sonlandırılarak yükleniciye yirmi dört ay süreyle yasaklılık uygulanmaktadır.
